Een drukte van belang …

Geplaatst op 9 juli 2017 in Nederland

Lekker onder mijn parasol zitten, laptop op schoot, muziek aan en dan aan het werk. De zon is warm, mijn luie, zwart/witte kater ligt uitgestrekt op de koele tegels en knipoogt me af en toe zuchtend toe. Ik denk dat hij tevreden is dat ik weer eens een dagje thuis werk, nu ik ineens door de week voor mijn nieuwe, tijdelijke opdracht veel op locatie aan het werk ben.

Door de bamboe in mijn tuin, ooit geplant met het kenmerk ‘dwergbamboe’ maar inmiddels vier meter hoog, ruist de wind. Ik kijk rond en geniet… wat bloeit er veel! En wat zijn de kleuren en geuren weer heerlijk!

 

Bloemetjes en bijtjes

Ik ben afgeleid … Er zijn drie bijen hard aan het werk in mijn bak met bloemen op tafel. Het lijkt wel of het een moeder met haar kinderen is: moeder gaat eerst de bloem in, daarna gaat kind 1 erin en daarna kind 2. Ik vraag me af of dat bij bijen ook zo gaat? Zouden de ouders hun kinderen ook moeten leren hoe ze honing moeten verzamelen? Ik heb er nooit zo bij stilgestaan, ik heb, geloof ik, nog nooit een baby-bijtje gezien…

De drie zijn onafscheidelijk. Ze gaan van plant naar plant. In de lavendel slaan ze geen bloem over en doordat ze de bloemen laten bewegen, ruik ik de heerlijke geur.

Ik ken in de omgeving van Hoevelaken een aantal imkers die er mede voor zorgen dat ik kan genieten van het gezoem van de vele bijen in mijn tuin, bij mijn bloemen. Want zonder bijen (en andere bestuivers) geen leven!

Meer aandacht

Nu is er al weer een aantal jaren veel aandacht voor bijen en het houden van bijen. Zo weet ik van een imker in Amsterdam die, midden in de stad, een paar bijenkorven op daktuinen heeft mogen plaatsen. En ik denk niet dat hij de enige is.

Maar bijenhouden heeft ook in Afrika economisch en ecologisch meer aandacht gekregen. Er zijn namelijk genoeg redenen om het houden van bijen te stimuleren, vooral ook bij de armste bevolking. Want de droogte, de hitte of het te veel aan regen in de regentijd zijn geen verstorende factoren, zo is gebleken. En voor wat betreft de stimulans voor de arme bevolking: om bijen te houden heb je echt niet veel land nodig. En uit ervaring weet ik dat er veel bloemen zijn, heel veel en heel mooi, zelfs op droog, heet zand groeien nog van die prachtige bloemetjes.

In Kenia

Maar ja, bijenhouden hoort niet echt bij de Keniaanse cultuur, in ieder geval niet in de regio LungaLunga, waar KidsCare werkzaam is. Er zijn op sommige plaatsen wel wat bijenhouders, maar dat gebeurt heel traditioneel met één of twee mandjes in een boom en dan is de productie uiteraard heel laag. Er is ook eigenlijk in de hele omgeving geen kennis van het op moderne manier houden van bijen. Maar daar komt verandering in!

 

Overleg met de verschillende overheden

Altijd op zoek naar mogelijkheden voor de armste huishoudens om een zelfstandig bestaan op te bouwen, met voldoende inkomsten, is KidsCare constant in overleg met lokale en centrale overheden in Kenia. KidsCare is bekend bij die overheden en er is veel respect en bewondering voor de aanpak van de problemen in dit arme deel van Kenia. Men is zeer geïnteresseerd in de kennis die KidsCare Nederland naar Kenia brengt. En dat heeft al geleid tot enkele mooie samenwerkingen.

 

Innovatief programma

Ook in het geval van het houden van bijen is het overleg met overheden niet voor niets geweest. Sterker nog: recent is een gezamenlijk programma gestart met de naam ‘Community Based Homecare and Beekeepers Program’ (afgekort CBHB-program), een programma waar de thuiszorg van KidsCare wordt gecombineerd met een initiatief om gezinnen inkomen te laten genereren met het houden van bijen. En wat wil ik hier toch graag over vertellen….

 

Doelen

Het programma staat nog in de kinderschoenen, maar de doelen zijn helder. Want ook bij dit programma draait alles natuurlijk weer om het allerbelangrijkste, om iets wat in Kenia nog steeds niet vanzelfsprekend is … namelijk om het zorgdragen voor de eerste levensbehoeften: voldoende voedsel, voldoende kleding, een acceptabele woonsituatie èn … natuurlijk ontwikkeling, ervoor zorgen dat de kinderen naar school kunnen. Want educatie kan een wereld van verschil maken…

Hoe, wat, waar, wanneer?

In de regio waar KidsCare werkzaam is (nogmaals: een bijzonder arm deel van Kenia), worden in een groot aantal dorpen (24) in overleg met de verantwoordelijke dorpsoudsten tien huishoudens geselecteerd, die zich op dit moment nauwelijks zelf staande kunnen houden. Welke omstandigheden hiertoe geleid hebben, doet er niet zoveel toe. Het zullen in ieder geval de meest arme gezinnen zijn.

 

Stabilisatiefase

Deze huishoudens zullen met hulp van KidsCare eerst een fase van stabilisatie doormaken. Dat betekent bijvoorbeeld dat bekeken wordt of er in dit gezin mogelijk medische kwesties spelen die kunnen worden opgelost, maar ook dat de kinderen vanaf dat moment naar school kunnen (moeten).

En hoe pijnlijk het ook klinkt, soms moet zo’n gezin in zijn algemeenheid letterlijk en figuurlijk eerst aansterken, voordat zij hoe dan ook verder kunnen. Het besef (en het vertrouwen) dat ze zelf met dat kleine beetje hulp een ander bestaan kunnen opbouwen … ja, dat neemt wat tijd.

Zoals in elke situatie, waar KidsCare bij betrokken is, wordt ook de woonsituatie bekeken en de ervaring leert dat daarin altijd heel snel verbeteringen aan te brengen zijn. De ervaringen van de Social Workers met andere huishoudens (denk aan gezinnen met gehandicapte kinderen) zijn hierbij enorm waardevol.

 

Rust, regelmaat en energie

Er komt als het ware rust en een nieuwe regelmaat, maar vooral ook nieuwe energie in zo’n huishouden. En dat alles biedt dan de basis voor een hernieuwd vertrouwen in een toekomst, in een beter leven, in de mogelijkheid zelf verantwoordelijk te zijn.

Als dit bereikt is, en dat duurt echt wel even, is er ruimte voor plannen en kunnen er gezamenlijk duidelijke doelen worden gesteld en de nodige afspraken worden gemaakt om te gaan bouwen aan onafhankelijkheid.

 

Terug naar de bijen …

De tien geselecteerde huishoudens, die overigens worden ondersteund door vijf dorpsvrijwilligers, zullen gezamenlijk een coöperatie van duurzame bijenhouders vormen. En deze coöperatie krijgt dan een demonstratie unit ter beschikking, met zo’n vijf tot tien bijenkasten, imkerkleding en andere noodzakelijke instrumenten. Die unit gaat worden gebruikt als trainings- en praktijkcentrum.

De opbrengst van de producten (honing etc.) wordt samen gedeeld. Als het allemaal goed loopt dan kan de coöperatie besluiten om de demonstratie unit daadwerkelijk in te zetten als productiecentrum of zelfs te besluiten om de bijenkasten te verdelen over meer plaatsen in het dorp. Het doel hierbij is wel dat het aantal bijenkasten wordt uitgebreid, bekostigd vooral uit de eigen verdiensten.

 

Financiën en expertise

De Keniaanse overheid heeft het belang van dit innovatieve programma volledig onderschreven en heeft zich bereid verklaard als medefinancier op te treden. Daarnaast heeft in Nederland Wilde Ganzen geld toegezegd en zullen ook de donateursgelden van KidsCare worden ingezet. Natuurlijk is er nooit geld genoeg, tenslotte kost één bijenkast inclusief imkerbenodigdheden zo’n € 100. Als je meegerekend hebt, betekent dit een enorm bedrag.

De Keniaanse overheid doet overigens nog meer: men zal de adviseurs en trainers leveren zowel op het gebied van het bijenhouden als van het vormen van een coöperatie. Het is zo mooi om te zien hoe men enthousiast een heel trainings- en begeleidingsprogramma aan het maken is.

En zo wordt er weer een stap gezet om de mensen in dit mooie land te laten zien wat allemaal mogelijk is. Te laten zien dat ze het zelf kunnen, met dat hele kleine beetje hulp vanuit KidsCare.

 

Kijken

Ja, ik zou wel even om een hoekje willen gaan kijken, genieten van de warmte van land en mens, om weer eens te ervaren hoe weinig een mens eigenlijk nodig heeft om gelukkig te zijn. Helaas gaat dat op dit moment niet lukken.

Maar ik mag nu vast wel verklappen dat ik eind december/begin januari 2018 mijn Afrikaanse leven weer voor een aantal weken zal oppakken. Hoe blij ik daarmee ben … ach, dat weet iedereen wel. Ik kan niet wachten en ik zal dit keer absoluut meer tijd inruimen om de outreach in te gaan om verslag te doen van dit project en alle andere projecten, waarbij zoveel prachtige doelen worden nagestreefd…

 

Een zomerse groet van

Grada