Even tussendoor …

Geschreven in Kenia, 26 maart 2022

Schrijven is mijn ‘uitlaatklep’. Zodra iets op papier gezet is, kan ik het wegleggen. Pijn, verdriet, maar zeker ook hilarische gebeurtenissen, ze zijn ‘weg’ of liever gezegd ‘opgeborgen’. Als ik mijn vorige blogs lees, zijn het bijzondere gebeurtenissen die ik beschrijf. Maar … soms is het leven hier ook behoorlijk voorspelbaar en ‘saai’ 😎 maar ook zo heerlijk Afrikaans…

De therapie op het centre gaat op sommige dagen gewoon door. Mama’s zitten op het stoepje en kletsen wat met elkaar, kleine John heeft de rollator weer gevonden en rent rondjes op de binnenplaats. En af en toe moet ik absoluut kijken naar de manier waarop een kindje (na de behandeling) weer op de rug wordt gebonden; dat blijft fascineren!

Keuken

Als ik even naar de keuken slenter voor een kop (oplos)koffie, word ik zonder waarschuwing geconfronteerd met Umazi, die een enorme vis met een enorm mes staat te bewerken. Hè getver, waarom moet ik dat nou weer zien! Ga ik in NL gewoon naar de slager of de visboer voor een biologisch stukje kip of vis (liefst fileetjes, dan zie je niet wat het ooit was), hier worden de kippen door mama Fridah vakkundig de nek om gedraaid en vervolgens geplukt. En zoals nu dan, wordt er voor mijn neus een vis ‘geslacht’ (nee, hij/zij spartelde niet meer 🙄 …) Omdat ik dit niet verwachtte, moet ik me even herpakken… Umazi en haar collega’s liggen in een deuk.

Update

Mijn collega’s hier op KidsCare weten heel goed dat ik na mijn fieldtrips altijd aan hun hoofd blijf zeuren, of er al ontwikkelingen zijn. Maar Social Worker Rita was mijn vragen voor: zij kon mij deze week al weer blij maken met de opmerking dat zij voor de 16-jarige Omari, die zo’n last heeft van epilepsieaanvallen, medicijnen heeft kunnen regelen. Een dispensary in LungaLunga heeft de pillen doorgestuurd naar de dispensary waar Omari ze gratis kan ophalen…

Ook zijn brace voor zijn hand is klaar. De manier waarop dat gebeurt, is echt hilarisch. Op het centre roept George (OT) mij, omdat ik gevraagd had of ik mocht zien hoe ze zo’n ding maken. Ik ben wat verbaasd, omdat Omari niet aanwezig is, maar goed … Ik zie in eerste instantie Halima (ook OT) met een föhn materiaal warm maken, zodat het wat makkelijker kan worden geknipt. George is wat grover: hij heeft een enorme bak met heet water waar hij het materiaal indoopt, waardoor het zacht wordt. Vervolgens wordt de vorm van de arm van Omari (getekend op papier) uit het materiaal geknipt. En dan wordt James (OT) erbij gehaald en mag zijn arm en hand lenen … James of all people! James, die armen heeft als boomstammen tegenover de magere armpjes van Omari. Ik klap hoorbaar mijn mond dicht en vraag of dit gaat werken. ‘Ja hoor, we buigen het wel bij!’ Oh, ik zou echt willen dat ik daarbij kon zijn 😂

En ja, was ik er maar bij geweest, want een paar dagen later, terwijl ik met George samen vier (!!!) spalken aan het maken ben voor David van 6 jaar, vraag ik nog even naar de spalk voor Omari. Niet alleen George schiet in de lach maar ook James: ze hadden de spalk voor de verkeerde arm gemaakt. Hilariteit alom 😂😂😂 Ik ben bang dat dit zo’n ding wordt waarbij we George en James telkens zullen vragen: “heb je wel de juiste hand/voet gekozen?”

Terug naar David. Twee handjes, twee voetjes. Het tekenwerk is nog tot daaraan toe, maar verder is het hard werken: met een gipsschaar knippen we uit het harde materiaal eerst de twee vormen van zijn handjes, voor zijn voetjes is het wat eenvoudiger. Ik krijg binnen no time kramp in mijn hand en ga me daarom maar bezig houden met het bekleden van de harde randen en het beplakken met klittenband. Het duurt lang en David wordt wat ongedurig.

De therapieën gaan ondertussen gewoon door in de kleine ruimte, het is overvol. Kinderen huilen en één jongetje vindt het maar niks dat zijn klapvoetje door diverse OT’s wordt bevoeld. Hij blijft maar roepen dat niemand zijn beentje eraf mag halen. En hoewel hij hardverscheurend huilt, ligt de hele therapieruimte (alle mama’s en OT’s) in een deuk. Een half uur later heeft dit mannetje een brace om zijn beentje en terwijl hij eerst niet wilde lopen, rent hij nu met James samen door de tuin. Prachtig om te zien!

Als de spalken van David eindelijk klaar zijn, en we het zweet van ons hoofd wissen, neemt de mama afscheid. Ze stopt de vier spalken (die voorlopig alleen ’s nachts worden gedragen) in haar tas en vertrekt. Volgende week gaat George even op huisbezoek om te vragen hoe het gaat. Fijn!

Gipsen

Tijdens de fieldtrips hebben de OT’s verschillende kinderen gezien, die een klapvoetje hebben. Ze zijn gevraagd om naar het centre te komen voor behandeling. Ik mag even komen kijken als twee van de vele kindertjes gegipst worden. Het gaat iets anders dan in NL 😇

Kindertjes en geitjes

Over mijn trips in matatu’s kan ik een boek schrijven. Een matatu, zo’n Isuzu busje, heeft tussen de 14 en 17 zitplaatsen; dat hangt een beetje af van hoe breed te stoelen zijn. Vier rijen: helemaal achterin drie of vier, twee (of drie) plus één daarvoor (tussen die twee/drie en die ene zit het ‘paadje’ naar de achterste drie/vier), daarvoor weer drie, vlak achter de driver nog een keer drie/vier en uiteraard naast de chauffeur nog twee. Dan is er nog een ‘money-man’ die de passagiers ronselt en de betaling regelt. Hij zit bij de schuifdeur, hangt uit het raam en fluit en roept naar mensen aan de kant van de weg of ze mee willen. Als hij een knal op het dak/de deur geeft, weet de chauffeur dat ie moet stoppen.

17 plekken. Ach, dat aantal kan nog wel eens oplopen. Elke passagier betekent geld en dus kunnen er ineens altijd veel (meer) mensen in zo’n busje 😎😋 Moeders met kinderen worden naar achteren gedirigeerd, oude mannen worden er nog even bijgepropt, jongens die maar een klein stukje meerijden, hangen met z’n tweeën rustig áán de schuifdeur en de moneyman neemt op zo’n moment genoegen met hangen aan de deur aan de voorkant. Maar er kan nog veel meer in één matatu: geiten worden onder de banken gestald, kippen worden aan de poten vastgehouden (maar ontsnappen ook wel eens) en de vis wordt met bosjes aan de motorkap gebonden. Als het even kan, krijg je een baby op schoot en/of op elke knie een kind, of moet je je zitplaats delen met (naast je eigen bagage) de tassen van een behoorlijk forse Afrikaanse vrouw. Ze deinzen niet terug voor enorme pakketten die op het dak worden gebonden (matrassen, plastic tonnen met van alles en nog wat erin, etc.) of aan de achterklep worden vastgesjord. En die achterklep staat bijna altijd open, gewoon omdat achter de laatste stoelen natuurlijk óók nog wel wat gestald kan worden; maar dat is meestal zoveel of zo groot dat de klep niet meer dicht kan.

Ik ga nooit achterin zitten. Jaren geleden, toen ik met de voormalig HOD (Head Of Department) onderweg was naar Mombasa, verloor de matatu de achterklep met twee grote balen charcoal. Ik herinner me dat mijn stoel op de achterste rij zowat meegesleurd werd, want de touwen worden ook gewoon aan de stoelen vastgemaakt. De matatu reed achteruit, haalde de achterklep op, sjorde die vast op het dak en daar gingen we weer! Dat was de laatste keer dat ik helemaal achterin ben gaan zitten 😣

Ik zit het liefste op de eerste rij, direct achter de driver. Er is een nadeel: er is zo weinig beenruimte, dat je met je knieën (of voeten als je je voeten erop zet) tegen een verhoging aanzit, waarachter (denk ik) de motor zit. En dat is meestal behoorlijk heet. Regelmatig zijn de onderkanten van mijn slippers een stukje verder gesmolten of heb ik kramp van het opzij houden van mijn knieën los van die verhoging.

De sfeer in de matatu kan behoorlijk verschillen. Er schalt regelmatig muziek (okay) of een tierende imam (mwah) uit de boxjes, en als je dat signaleert, moet je ook de juiste zitplaats kiezen anders ben je doof na een ritje van een half uur (of je moet de hele weg met je vingers in je oren gaan zitten). En dan het interieur: het dak aan de binnenkant is bekleed met de meest exotische plastic bekleding, die vaak terugkomt in de zonnekleppen, waaraan dan ook nog eens kwastjes hangen om het geheel sfeervol te completeren. Het blijft een (mijn) bron van verbazing! Wie heeft dit destijds toch zo gekozen? En hoe zag het eruit toen het nieuw was? Ik heb helaas nog nooit in een nieuwe matatu gezeten, volgens mij bestaan die ook niet 😏 Overigens: het is echt not done om foto’s te maken in de matatu. Deze is dus echt stiekem genomen!

Af en toe zijn er wegversperringen, politie controles. Ik heb wel eens meegemaakt dat, als de matatu te vol zat (>20 man) we er allemaal uit moesten, langs de controlepost moesten lopen en daarna weer konden instappen. Dit alles overigens volstrekt zichtbaar voor de politie, die stoïcijns een andere kant opkijkt.

Nou, over matatu’s die nodig een onderhoudsbeurt nodig hebben, kan ik kort zijn. Een touw aan de schuifdeur (omdat ie niet meer sluit), een volledig doorgezakte, bijna gescheurde of zelfs helemaal geen zitting op een stoel (dan ga je met je achterste op de ijzeren zijkant zitten of half op schoot bij je buurman/vrouw), ramen die eruit zijn (hakuna wasiwasi – no problem), maar 2 of 3 versnellingen (het gaat dus tráág), geen vering, etc. etc.  Ik kijk nergens meer van op.

Meetings

Het is deze week weer behoorlijk raak. Er zijn verschillende meetings op het centre. De conferencehal kan zo’n 100 man (en meer 🤣) herbergen, en er zijn ook wat kleinere trainingsruimten, waarin toch ook best wel zo’n 30 man kunnen zitten. Deze ruimten worden verhuurd aan groepen en daarmee krijgt KidsCare weer inkomen, wat aan de kinderen kan worden besteed.

Ik kijk nergens van op, tenminste dat dacht ik. Maar als ik op een ochtend vreemde geluiden hoor en opsta om te kijken wat er gebeurt, valt toch mijn mond open. In het kippenhok, waar overigens op dit moment weinig kippen bivakkeren, zijn zo’n 100 groene tuinstoelen neergezet en het ziet eruit of er pal in de zon nog een extra meetingruimte is gecreëerd. Uit navraag blijkt dat alle ruimten bezet zijn en een groep politici toch aandrong op een plek om te vergaderen (het is verkiezingstijd en hoewel pas in augustus, wordt er al behoorlijk campagne gevoerd). Nou, mama Fridah (die niet erg gecharmeerd is van politici) heeft ze dus een plek in het kippenhok gegeven. Ik vind het briljant 😇

My  namesake

Het is vakantie en de dochter van mama Fridah, Ann, is uit Bungoma (vlak aan de Oegandese grens) over met haar drie dochtertjes. Melody (10 jaar) ken ik al heel lang, Shannia (3,5 jaar) heb ik natuurlijk in 2019 leren kennen (toen ik met mama Fridah naar Bungoma ben geweest), maar de jongste had ik nog niet gezien. En zij is speciaal voor mij: haar naam is Grada. Via Facebook ben ik vorig jaar (augustus) op de hoogte gebracht van haar geboorte en in eerste instantie was het me volledig ontgaan dat het meisje mijn naam had gekregen 🙃 maar dat duurde niet lang. En nu kon ik haar dus ook ontmoeten… nou ja, in het begin vooral van een afstandje leren kennen, want hoe vriendelijk het meiske ook is tegen iedereen, als ze mij zag, begon ze meteen te krijsen (het ging gaandeweg wel beter hoor!). We moeten er allemaal wel een beetje om lachen, ook omdat Shannia er niet genoeg van kan krijgen om mij te knuffelen en bij mij op schoot te komen zitten. Ze blijft maar zeggen, dat ze me nu al mist en dat ik gauw weer naar haar toe moet komen. Ach meisje toch …

En dan is het tijd om te gaan. Een joekel van een zak met kokosnoten gaat mee, een reistas en twee kindertjes: een hele onderneming. Mama Fridah en ik, we zwaaien tot ze echt helemaal niet meer te zien zijn en daarna lopen we samen snuffend terug naar huis…

Water

Zaterdagochtend en ik ben vroeg wakker. Vandaag geef ik een training Photography and Storytelling aan alle SW’s, OT’s en andere belangstellenden. Ik ga even lekker in de koelte van de ochtend (26^o) zitten en loop mijn PowerPoint presentatie nog even door. Na zonsopkomst is het snel weer warm en ik loop naar de douches om even af te koelen. Ik draai de kraan open … geen water. Oh jee!

Het is droog in Kenia, de regen laat lang op zich wachten. En het water raakt op. KidsCare heeft een borehole, maar je moet steeds dieper gaan om water te vinden. De afgelopen weken zijn er veel gasten geweest die in the guesthouse bleven overnachten. Het verbaasde ons (volunteers) en irriteerde ons ook wel een beetje, dat de gasten gerust 10/15 minuten aan het douchen waren. Maar we voelden ons niet vrij om daar wat van te zeggen 🤔

Geen water… mama Fridah (manager Facility) is in alle staten, hoewel ze dit al wel enigszins voorzien had. Afgelopen week zag ik eerst een van de mama’s van Facility met grote hoeveelheden was naar de buitenplaats lopen en vervolgens haar en haar collega’s die was met de hand doen. Ik vroeg waarom ze niet alles met de wasmachine deden, maar, aldus mama Fridah, dat was niet verstandig omdat er weinig water was en de wasmachine teveel water gebruikt. In verband met het aantal gasten in the guesthouse, maar ook de vele grote meetingen die er waren (tafelkleden om te wassen, en dus ook veel afwas), is er veel water gebruikt.

Langzaam maar zeker worden de grote containers op het dak van het guesthouse gevuld vanuit de borehole, maar douchen is er niet meer bij. Mama Fridah maakt zich zorgen over de meetingen en gasten die er volgende week zijn en waarvoor ook weer veel water nodig is. De borehole moet worden uitgediept en ze regelt direct een paar deskundige werklui die de put kunnen uitgraven. En dat gebeurt ook: een vrolijk zingende man laat zich in de put zakken en een tweede haalt de emmers blubber omhoog, die vervolgens worden geleegd. En zo gaat het nog wel even door. De man in de put zingt gewoon door en roept naar boven dat hij ook op de foto wil… 😁

Ik heb de luxe dat het zaterdag is en ik om 12 uur naar Mbuyu in Msambweni vertrek, waar ik mijn weekenden doorbreng. Daar is water genoeg: de zee, het zwembad en de douches in de huisjes (met brak boreholewater) leveren genoeg verkoeling op. En maandag zien we wel weer … mama Fridah belooft dat er dan weer water zal zijn 😇

Mbuyu

En ach, wat is dat toch een weelde. KidsCare ligt nogal afgelegen, in the middle of nowhere, niet aan de kust, maar een stukje het binnenland in, bloedheet met weinig verkoeling. Daar wen je wel aan, maar dat betekent wel dat even wat verkoeling heerlijk is. En ook daar zijn veel bekenden: Fatou en haar nichtje Mamu, die ik (alweer jaren geleden) heb leren zwemmen in het zwembad, alle beachboys die me hartelijk welkom heten en meteen laten zien wat ze allemaal voor me kunnen maken om mee terug te nemen naar NL 😎. En natuurlijk Isabelle en Werner, die owners van Mbuyu die een zwak hebben voor katten. De vooruitgang van Caramella, het katje met het verlamde achterlijf, wordt uitgebreid besproken en zittend voor mijn huisje genieten we van haar ‘gewandel’ door het grove en harde gras, waar uitgebreid aan gekauwd wordt.

’s Avonds vieren we de verjaardag van Bree, 18 jaar die met haar familie op Mbuyu logeert. De bloedmaan komt op en Mamu valt al snel in slaap, en ook ik ben moe na een lange week …

Mbuyu, waar ik heerlijk rustig kan werken voor mijn NL opdrachtgevers, mijn blogs kan afmaken en publiceren en genieten van alle prachtige bloemen, het uitzicht op zee, de verrukkelijke maaltijden en de koelte …

Met een koele groet,

Grada