Zo blij …

Geschreven in Kenia, 15 maart 2022

Hoeveel flesjes water zal ik drinken op een dag? Meestal 6, soms 7 of 8. Het is niet eens een extreme dorst wat me drijft, af en toe levert het gewoon lekker even een pauze op. En … het is altijd spannend hoe lang het deze keer duurt voordat het water wat je net hebt doorgeslikt, uit de poriën van je onderarm druppelt! Nou plak ik hier in Kenya altijd wel vast aan mijn bureau (nou ja, tafel), maar dit is toch een fenomeen wat me blijft fascineren.

Dankbaar

Ik merk dat ik sneller dan anders gewend ben. De warmte, het werk, het water drinken, de verwennerij van mama Fridah om niet te hoeven koken, afwassen, bed opmaken en zo, dit alles went snel. Ik vind het leuk om ’s avonds of ’s ochtends heel vroeg op mijn twee uit de keuken geconfisqueerde groene plastic stoeltjes voor mijn kamer nr. 1 te zitten met mijn laptopje om mijn indrukken en verhalen op te schrijven. Maar nog leuker vind ik het om alle reacties te lezen van alle lezers. En ja, ik weet het, ik kan reageren onder de posts, maar ik wil iedereen hier graag even in een keer bedanken: weet dat ik geniet van alle reacties en soms ben ik best wel een beetje trots dan jullie dit hele avontuur met me willen meebeleven! Dank dus …

Dreams come true

Iedereen hier weet inmiddels dat het elke keer weer mijn grootste wens is om wekelijks een dagje mee te gaan naar de fields. Dan zie ik weer waarom ik hier ook weer ben, namelijk om KidsCare misschien een heel klein stapje verder te helpen professionaliseren met als doel daarmee alle kinderen in dit bijzonder arme deel van Kenya een betere toekomst te bezorgen.

Na twee dagen van verschillende korte overleggen over wat er de komende weken van mij verwacht wordt (ja ook hier bestaat verwachtingsmanagement 😉) en een begin te hebben gemaakt met het onderhoud van de Keniaanse website (ooooo, dat traag draaiende wieltje had ik gemist, een oefening in geduld 😎) mag ik donderdag een dagje mee met Khadija, een van de Social Workers van CB-HCPB (Community Based Homecare Child Protection and Beekeeping; ik dacht dat wij in NL de allerlangste afkortingen verzonnen, maar allemachtig, hier kunnen ze er ook wat van!).

Daarom sta ik om 8 uur aan de weg om de matatu te pakken naar Kanana, waar Khadija woont en al op mij wacht. Ik weet inmiddels dat we naar Kivomoni gaan en naar Kidimu. Dat betekent dat we bij de junction Kanana/Shimoni beiden met een ‘eigen’ pikipiki verder het gebied inrijden. Achterop zittend, soms slippend in het zware, losse zand, is het meer dan duidelijk dat het al veel te lang droog is; de regentijd moet nu toch echt snel beginnen!

Een belangrijke man

Het is gebruikelijk dat ik, als mzungu kennismaak met de village chief. Juma heet me welkom en hij is zichtbaar trots op zijn village. En dat mag ook, want in alle keren dat ik hier was, heb ik Kivomoni bezocht en ik zie elke keer dat er weer meer positieve ontwikkelingen zijn. Hij laat heel trots de handploeg zien, die KidsCare heeft gedoneerd en waarmee het ploegen van de velden sneller en efficiënter kan worden gedaan.Dit keer blijft het overigens niet bij een wederzijds voorstellen, hij heeft besloten met ons mee op pad te gaan 🙃

Dit keer blijft het overigens niet bij een wederzijds voorstellen, hij heeft besloten met ons mee op pad te gaan 🙃

Households

Vandaag zullen we 5 households bezoeken. De vertaling ‘huishoudens’ klinkt me vreemd in de oren, dus blijf ik maar het Engelse woord gebruiken. De pikipiki’s zijn inmiddels betaald en vertrokken en we lopen met de chief richting ons eerste huisbezoek. Deze homevisits door de Social Workers zijn bedoeld om te kijken of de households de eerder gegeven adviezen voor verbeteringen kunnen uitvoeren/volhouden, om eventuele problemen te inventariseren en te helpen deze op te lossen. Maar het loopt, zoals gebruikelijk als je met mij op stap gaat, aan het begin al volledig uit de hand.

Een korte terugblik

In 2015, toen ik voor het eerst hier bij KidsCare mocht zijn, leerde ik Swaleh kennen, het op vele fronten gehandicapte jochie, dat door zijn stralende moeder bijna wekelijks naar therapie werd gebracht. Hij werd dan soms in de office op zo’n groene tuinstoel gezet om ‘even’ te wachten, maar waar je hem rustig uren kon laten zitten. Hij bleef zitten, want hij deed eigenlijk niets. Nou ja… niets? Hij schonk iedereen die hem even gedag zei, een aai over zijn bolletje gaf of glimlachte om zijn grote voeten, een stralende glimlach. Geen wonder dat iedereen echt dol was (en is) op dit jochie.

Het eerste huisbezoek

Omdat het op dit moment vakantie is en alle scholen dus gesloten zijn, zijn er overal spelende kinderen. Als we bij Amina aankomen, komt een aantal kinderen nieuwsgierig op ons af. En één van die kinderen, die rennend op me afkomt (ik geloof mijn ogen niet 😍) is Swaleh! Hij straalt, kwijlt zijn hele truitje onder, gilt, lacht naar me en pakt mijn hand en schudt aan mij. Ik kan mijn tranen bijna niet inhouden. Dit jochie, dat elke keer dat ik bij KidsCare ben, zó stralend blij is om mij te zien, en de laatste keer  zittend in zijn broek plaste van blijdschap (2018*)… dit jochie lóópt? Wàt? Nee, hij loopt niet, hij rent! Ik kan mijn ogen niet geloven!

Swaleh hoort niet bij het gezin van Amina, waarvoor Khadija en ik zijn gekomen, maar is een van de kinderen van Amina’s zus Rahel, die gewaarschuwd is, en komt aanlopen. We begroeten elkaar met een warme hug en ik vraag haar wat er met Swaleh is gebeurd? Maar Rahel lacht alleen maar stralend en is terecht ontzettend trots op haar jochie. Ik feliciteer haar, want háár inzet om elke week, elke twee weken weer naar het centre te komen voor therapie, heeft dus dit resultaat!

Niemand mag bij mij in de buurt komen, Swaleh is van mening het alleenrecht op mij te hebben. Hij duwt iedereen weg en valt soms van enthousiasme gewoon achterover, waarna hij razendsnel weer opstaat. Als we nog even een foto van ons samen moeten maken, merk ik hoe sterk hij is geworden. Doordat hij niet kan praten, moet hij zijn enthousiasme op een andere manier kwijt: hij ramt me op mijn rug, trekt aan mijn (voor hem oh zo vreemde) haar en graait naar mijn bril. We moeten er allemaal vreselijk om lachen! Ik geniet en blijf een brok in mijn keel houden als ik naar dit bijzondere jongetje kijk …

Homevisits

Maar we kwamen helemaal niet voor Rahel en Swaleh… 😂 we hebben (te) veel tijd verloren. We gaan daarom snel met Amina naar haar huisje, praten over haar challenges en stellen vast dat zij (met gebruikmaking van de merry-go-round*) forse stappen vooruit heeft gezet. Ze heeft voor een klein inkomen gezorgd door elke dag mandazi’s te bakken (zoete gefrituurde deeghapjes) maar ze werkt ook regelmatig als een soort dienstmeisje. Haar toilet is nog wel een uitdaging, omdat de grond hier erg rotsachtig is en het behoorlijk zwaar is om het gat voldoende diep te maken. Khadija adviseert Amina verder nog om te zorgen dat de badkamer iets meer privacy gaat bieden.

Ach, zo’n toilet en badkamer. Ik kijk er niet meer van op, maar ik kan me voorstellen dat er vragen rijzen. Tja, een toilet is niet meer dan een behoorlijk diep gat in de grond waar, zodra klaar, boomstammetjes overheen worden gelegd, die je (als je ‘moet’) even opzij schuift en nadat je klaar bent, weer sluit. In het verleden ging je gewoon het veld in en deed overal en nergens je behoefte, maar dat mag niet meer. Een toilet is verplicht, in ieder geval moet zichtbaar zijn dat je eraan werkt.

Kivomoni is een van de villages waar de huisjes best wel dicht op elkaar staan. Er is hier dan ook een enkel ‘wijkje’ met een gemeenschappelijk toilet, met stenen muren erom heen en dus veel privacy, maar het is en blijft natuurlijk gewoon een gat in de grond 😋

En dan de badkamer: vijf palen in de grond, dwarse boomstammetjes en kokospalmbladeren die de muren ‘gluurdicht’ maken. Aan een kant is de ingang en als het goed is, is daar ook een soort deur gemaakt. Een andere oplossing is dat er op de helft van een van de ‘muren’ een stukje ‘muur’ naar binnen wordt gebouwd, zodat je je om het hoekje kunt wassen. Stromend water is er niet in deze dorpen en vaak is de bron of een borehole een behoorlijk eind lopen. Een grote plastic emmer/bak wordt gevuld en meegesjouwd op het hoofd. Voor de ‘douche’ gebruik je dan een klein bakje waarmee je het water of je heen gooit. Hoe eenvoudig kan het leven zijn.

En weer verder

We nemen afscheid van Amina en lopen verder naar Mwajumbe. Zij woont met haar echtgenoot nog bij haar ouders en haar 9 kinderen slapen elders bij familie. Haar eigen huis is bijna klaar, vandaag zullen de laatste iron sheets (golfplaten) op het dak worden gelegd. En dan moeten de ‘muren’ nog wel geplasterd: er is rood (Afrikaans) zand gekocht dat wordt gemengd met water en als een soort cement in het ‘hekwerk’ wordt gepropt. Soms worden daarbij ook stenen gebruikt. Na het drogen worden de gaten steeds opnieuw gevuld en vaak wordt het daarna wat gladder afgestuct (ook weer met rood zand en water). Nu de scholen gesloten zijn, helpen de grotere kinderen met het vullen van de muren!

Mwajumbe heeft een kraampje op de markt aan de doorlopende (zand)weg en verkoopt daar de door haar man gevangen en door haarzelf gefrituurde vis. Hiermee zijn er door dit arme gezin grote stappen gezet: met hulp van KidsCare zijn ze nu een huis aan het bouwen, inclusief badkamer en toilet èn er is inmiddels een (klein) inkomen.

Vlak bij Mwajumbe woont Tima, die verlegen glimlachend met een doek over haar hoofd mij begroet. Khadija en chief Juma lachen en vertellen dat Tima ‘net zo is als jij’… Ik kijk ze verbaasd aan, en ze vragen Tima de doek af te doen. En dan blijkt dat zij geen zwart maar bruin haar heeft. En dan ben je ‘anders’… Och arme Tima!

Ze heeft 7 grote kinderen, waarvan er nog 4 thuis wonen, 3 gaan nog naar het primair onderwijs, 1 naar het voortgezet onderwijs. Tima vlecht de mooiste matten, die ze verkoopt; haar kinderen helpen haar daarbij. En verder heeft zij wat casual jobs, wat betekent dat ze dan weer hier en dan weer daar werkt. Ook zij werkt aan een nieuw en groter huis, waarvan het skelet inmiddels staat en ze met het vullen van de muren zijn begonnen.

De challenges worden besproken en na een hartelijk afscheid gaan we verder.

Een kwartiertje lopen in inmiddels hoog opgelopen temperaturen en zonder al te veel schaduw, waarbij ik ook de moeder van chief Juma mag begroeten (zij is ook grijs 😁), komen we bij Mwanosja. Er is niemand thuis in het mooie huisje. Er staat een bed, er hangt wat was, maar verder lijkt het niet bewoond. Khadija lijkt niet blij en als de man van Mwanosja komt aanlopen, hoor ik aan de intonatie dat er gemopperd wordt. Bij navraag blijkt dat het gezin nog geen tijd heeft gehad om te verhuizen: Mwanosja is erg druk met haar ‘hotel’ aan de road en haar man helpt de buren met het vullen en plasteren van de muren van hun huis.

Hotel? Ik zie het niet voor me en Khadija belooft me dat we er even langs zullen lopen. Oh ja, nu weet ik het weer: een ‘hotel’ is alleen maar een restaurant waar met name de locals wat te eten of te drinken bestellen. Ik word overigens ter plekke misselijk als ik op een tafeltje een bordje met een klont ugali zie en vanaf een ander bordje het oog van een vissekop me verwijtend aanstaart …

Kidimu

Terwijl we even rusten, belt Khadija een pikipiki om ons naar Kidimu te brengen, waar ons laatste huisbezoek van vandaag zal plaatsvinden. We nemen hartelijk afscheid van Juma en vertrekken dit keer met één pikipiki; ik mag tegen de driver aangeplakt zitten, terwijl (de hoogzwangere!) Khadija achter mij plaatsneemt, met beide benen aan een kant. Ondanks het gehobbel en geschud en het af en toe slippen in het losse zand komen we toch ongedeerd in Kidimu waar we Omari bezoeken. Hij is korte tijd geleden vertrokken uit Kivomoni en ingetrokken bij zijn vrouw, die hier al woonde. Hij is begonnen om het mooie stukje land klaar te maken als landbouwgrond. Daarvoor moeten bomen wijken en die worden gekapt en de stompen worden verbrand. Hij heeft een paar geiten, wat kippen en eenden en een koe. Helaas is zijn tweede koe, waarvoor hij hard gespaard had, overleden en dat is een groot verlies. Zijn vrouw is elders op de shamba van haar werkgever aan het werk en verdient daarmee een klein beetje geld. Dit gezin, met ook veel kinderen, gaat het wel redden.

Een laatste ontmoeting

Khadija wil tot slot nog even haar werkplek in Kidimu laten zien en als we aankomen, staat daar de location chief al te wachten. Kasim staat net weer een treedje hoger dan Juma, de chief of the village Kivomoni: hij bestuurt namelijk de gehele location Kidimu/Pongwe, waaronder naast Kidimu en Kivomoni (de villages die we vandaag hebben bezocht) nog een tweetal villages vallen.

Ook deze ontmoeting is weer hartelijk en na een kort gesprek en bezoek aan zijn (en Khadija’s) kantoor, gaan we terug naar Kanana, waar Khadija achterblijft om in haar kamer haar rapport van de dag te schrijven en ik een matatu pak terug naar KidsCare.

Moe maar blij

Als ik terug ben op het centre is het enige wat ik vandaag nog wil een douche en wat te eten! Ik vertel de op het centre aanwezige Social Workers over mijn belevenissen en natuurlijk mijn ontmoeting met Swaleh! Iedereen is blij voor me! Moe maar oh zo blij ga ik terug naar kantoor en ga daar verder, waar ik gisteren ben gestopt …  het veelvuldig kijken naar een ronddraaiend wieltje en dus het oefenen van geduld, maar dit keer met een brede smile op mijn gezicht!

Met een blije groet,

Grada

PS: de * verwijzen naar eerder geschreven verhalen, de eerste over Swaleh en de tweede waarin de merry-go-round wordt uitgelegd 🤔