Ze hangen aan de muur …

Geplaatst op 17 januari in Malawi 

Een van de eerste dingen, die opvalt als je de Greenshop binnenloopt, is het ruime, frisse interieur met felle kleuren. Het tweede wat opvalt, is de grote glimlach van de mensen die er werken. Zo zijn daar natuurlijk Bobby, de shop owner, en Richard en Gift, zijn twee horende assistenten. Regelmatig zijn Lonneke en Jan Willem ook aanwezig, die druk zijn met het regelen, het organiseren, het inrichten en het onderwijs aan de dove studenten. Zo leert Lonneke de studenten bijvoorbeeld fruitsap maken, invriezen in blokjes en later, als er een fruit drink besteld wordt, er met een staafmixer weer een vloeibaar geheel van te maken. Klanten kunnen dan bestellen wat ze willen: sap van pawpaw, mango, ananas, watermeloen of een mixversie. Ik heb het al geproefd en hoewel de Malawianen er waarschijnlijk nog wel een schep suiker in zullen doen (zoetekauwen zijn het), ik vond het zo puur heerlijk!

Uiteraard is Jan Willem degene die de bouwklussen onder zijn hoede heeft, waarbij hij hulp heeft van Sheeda en Stanley, de twee carpenters. Ongelofelijk hoe hier een tafel, een stoel, een kast, een rails voor een schuifdeurtje wordt gemaakt. Alles met de hand, alles met handgemaakte houtverbindingen… ik kijk mijn ogen uit. Ik als vrijwilliger mag daaraan meewerken met lakken, verven, schoonmaken etc. Over verven gesproken: je wrijft twee stenen (gebakken van de rode Afrikaanse aarde) tegen elkaar en verzameld het ‘stof’ (brickdust) wat daardoor ontstaat. Je voegt eenzelfde hoeveelheid cement toe en roert dit door elkaar. Langzaam voeg je wat water toe en blijft roeren. Met de prachtige rood/bruine ‘verf’ kleur je de muren … Hoe simpel kan het zijn! (zie ook de foto’s).

De tuin achter de Greenshop is amazing (sorry, ik heb daar geen ander woord voor). De meest bijzondere kruiden en groenten zijn daar door Bobby verzameld. En als je denkt dat basilicum gewoon basilicum is, dan moet je je mening toch even bijstellen: er is sweet basil, mexican basil en gewone basil. Ik zie het verschil niet zo (, maar Bobby wel. De dille staat manshoog in de tuin en de muntplant geurt je tegemoet. Citroengras is er in overvloed en gember haal je ook zo even in de tuin. En laat ik de peterselie (plat en krul, de koriander, de spruitjes (ja ja!), de bonen, de cherrytomaatjes, de cellery, de bieslook, de spinazie etc. etc. niet vergeten! Seedlings worden zorgvuldig in potjes geplant en klanten kunnen ook die kopen!

De kruiden worden ook gedroogd, gewoon in manden in de zon, vervolgens vermalen en in kleine langwerpige zakjes gedaan. Deze zakjes staan in manden op de toonbank en de klanten kunnen ook een papiertje meenemen waarop de geneeskrachtige eigenschappen van de kruiden staan beschreven. Bobby gaf mij voor mijn keelpijn en mishandelde stembanden thee met gember, citroengras, munt en een schepje honing. Heerlijk!

De groenten, die de Greenshop verkoopt, komen van het land van Bobby (vlak buiten Mzuzu), maar ook van de markt. Ik mocht deze week met Richard mee naar die markt… en dat was een belevenis! Ik heb mijn ogen uitgekeken. Hoe anders is deze markt als ik het vergelijk met Azië of zelfs ook met Kenia. Het is grotendeels overdekt, er zijn redelijk vaste plekken voor alle marktkooplui. Maar wat me het meest opviel, was de manier waarop de goederen worden uitgestald: er worden mooie stapeltjes tomaten, uien, visjes (uit Lake Malawi natuurlijk) gemaakt en dat ziet er ongelofelijk gaaf en georganiseerd uit. Ik heb voldoende foto’s bijgevoegd, zodat je een mooi beeld krijgt.

Het is regenseizoen, dus de paadjes zijn smerig en glibberig. De mensen hebben warme kleren aan, soms zelfs een windjack. Ik kan nog steeds genieten van deze ‘kou’, zo’n 25 à 26 graden, maar ik herken het wel, want toen ik in Israel woonde en mijn vader na een half jaar op bezoek kwam, vroeg ik hem een paar truien mee te brengen. Toen hij aankwam, vroeg hij of ik 25 graden koud genoeg vond om een trui aan te willen hebben.

Het kopen van groenten gaat voor mij ook volstrekt anders dan ik had verwacht. Iedereen die mij een beetje kent, weet dat ik van afdingen houd. Zelfs in NL kan ik het niet laten en het levert me altijd wel wat op. Mijn jongste zoon heeft het me ooit, jaren geleden, verboden op een marktje in San José (Costa Rica) bij het kopen van een cadeautje: “nee mam, nee niet afdingen, die meneer is gehandicapt!” Hij zou het hier prettig vinden, want hier in Malawi ding je, tot mijn grote verdriet, niet af. Een mango kost 150 kwatcha per stuk en dat wordt echt geen K 130. En hoewel Richard zeven mango’s selecteert in de hoop dat ze met haar prijs zakt, blijft de dame koppig vasthouden. Hij legt (uh, iets pittiger dan leggen) de mango’s terug en we lopen door. Ik raak er een beetje door in de war, zeker als blijkt dat de mango’s overal op de markt K 150 kosten. En als ik dan vraag aan hem wat dit betekent, dan zegt hij: dan gaan we naar de andere markt. Ik val van de ene in de andere verbazing: want die andere markt levert de producten aan deze markt en is dus goedkoper. Okay … ik geloof dat ik even afhaak. Want waarom zijn we dan niet meteen naar die markt gegaan…

Collins, een van de dove studenten, is met ons meegefietst, sjort met een soort rubberen band de volle zware tas op zijn bagagedrager en fietst vast naar de shop. Daar aangekomen worden de prijzen aangepast aan de aankoopprijs en wordt ook de productlijst geüpdate. Dat klusje mag ik op me nemen samen met Sisiya, een dove studente, die eigenlijk nog nooit met een computer heeft gewerkt. Wat is dat toch moeilijk om je daarin in te leven. Ik weet bijna niet waar ik moet beginnen. Ik leg haar de muis uit: wat gebeurt er als je links klikt, wat doet rechts, wat doet het wieltje. Soms lukt het (scrollen met het wieltje), maar dubbelklikken lukt niet. Dan moet ik bedenken hoe je het ook alweer anders kan … Uiteindelijk lukt het Sisiya om de prijzen op de productlijst aan te passen, maar ik heb niet het idee dat het haar erg boeit. Het is ook zo weinig tastbaar voor haar, want het uitprinten van de lijsten (voor in de kisten en voor op de toonbank) wordt gauw gauw even gedaan als er weer elektriciteit is en ik weet ook niet of zij de resultaten van haar werk goed begrijpt. Dat is jammer, maar ik besef dat de studenten allemaal net zijn begonnen en er nog een heel leertraject voor hen ligt.

Ze hangen aan de muur … dit is de titel van deze blog. Ja, als je binnen komt is er in de leeshoek een plekje aan de muur voor de studenten. Daar hangen hun foto’s aan de muur met daarbij hun verhaal in het kort. Het zijn stuk voor stuk ontroerende en toch ook stoere verhalen en hun wens om hun toekomst in eigen hand te nemen spreekt er duidelijk uit. Daarvoor werken wij, daarvoor is het project opgezet, om mensen (in dit geval 5 dove studenten) een kans te geven een vak te leren. Dat vind ik mooi en ik werk daar graag aan mee. Ik hoop een heel klein beetje van mijn kennis te kunnen overdragen: computeren, fruitsap maken. En verder verf ik, lak ik, hang ik bloembakken op, haal boodschappen (ja ja, met de auto en nog steeds zonder rijbewijs), koop spiegels voor in toilet en wasruimte en leer zelf weer heel veel lessen. Lessen in modesty, humanity, simplicity, gratefulness and patience. En vooral dat laatste … ik neem er een kilootje of wat mee terug naar huis.

Ik wil de huidige 5 studenten graag de mogelijkheid geven om zich voor te stellen.

My name is Nthandose Chadewa and I am a deaf girl. When I grew up, I could hear, but I became deaf in 1996 when I was 7 years old. This was because I was sick. I started school in 1997, but I never finished my secondairy level. I left school at form 3. At the Greenshop I am learning practices and I take my work very seriously. My family knows this is a wonderful way of learning. It is a very good idea for people with hearing impairments to learn about agriculture and other things. I dream about becoming a teacher in Home Economics and maybe I can buy a car in the future. Then I would like to translate everywhere and elsewhere.

My name is Ayiti Ngwira and I grew up with both my parents. I am the first born of 6 children. When my parents discovered I have problems hearing, they took me to Maryview school for the deaf in Blantyre, so I could learn easily. First I learned sign language for 4 years and then I went to Standard 1 to 8. At Maryview I was not having a lot of problems, but when I went to Secondary School in Thyolo, I faced a lot of challenges. The major problem was the lack of sign language, which created a communication barrier between me and my teachers. I passed my junior certificate examination but I failed the MSCE. I wanted to repeat but my parents were bankrupt. I just stayed at home with nothing to do until I heard about the Greenshop Foundation. I always wanted to be a soldier, but I realized that may not work because of my hearing impairment. As for now I am interested in commercial agriculture and catering. I do not have a lot of knowledge about this but thanks to the Greenshop Foundation I can learn more.

My name is Sisiya Manda At 6 years of age I became deaf. I failed to proceed my education because I could not communicate with my teachers. I grew up with my mother and did a little bit of hairdressing, but I never went to Secondary School. The Greenshop Foundation means the green future for me and my family. My dream is to either work in a hotel or have my own business. I also dream of assisting those with hearing impairments. I really thank those who brought in the idea of introducing the Greenshop Foundation.

My name is Levi Bingu and I am a deaf boy. I was born hearing, but I became sick and that resulted in a hearing impairment. Sins I was 3 years old I wnt to school and wanted to become a pastor, but I faced many challenges. Now I am working in commercial agriculture business at the Greenshop and I try my best working here. To my family I explain the importance and the wonderful learning of the Greenshop. Here my dream comes true of working in a wonderful team. In the future I like to become a manager of cooking teacher.

My name is Collins Mbewe and I am married and have one child. I lost both my parents. My hearing impairment affected my life. When I was young, I was very sick with malaria. This affected my hearing and I failed to speak. When I was 6 years old, I started school in Mua School for the deaf. After that I went to Enbangweni Robert Laws Secondary School. I left school at form 2. My schooltime was just fine, when my both parents were there. Since my parents died, I failed to continue school because I could not afford it anymore. Before I joined the Greenshop Foundation, I was painting, drawing posters and sometimes practicing carpentry. The Greenshop Foundation is a source of knowledge and experience for me to help me to overcome some of my family problems. I want to be a successful man at the Greenshop by working hard and in this way I can help my family. I will work hard and be transparent. In the future I want to be working at the Greenshop. Jobs are very scares these days. I hope to have my future at the Greenshop. God bless you all.

Hieronder het artikel dat ik schreef voor een locale krant over de Greenshop.

A dream come true

Dit is het verhaal van Bobby Joe Mlongoti, die in 2001 een klein winkeltje in Mzuzu huurde waar hij zijn zelfverbouwde groente en fruit van zijn eigen land verkocht. Het winkeltje liep goed, en in 2011 kreeg hij de mogelijkheid om een stuk grond te kopen en daar een grotere winkel te bouwen. De planning en de bouw duurde 3 jaar en op 24 november 2014 verhuisde de Greenshop naar zijn huidige locatie. Een jaar eerder kwam Bobby in contact met twee Nederlanders van de Stichting Chimwemwe Malawi, die hij vroeg hem te helpen zijn droom om, naast zijn winkel, iets voor de community te betekenen waar te maken.

De Nederlanders waren enthousiast en de samenwerking ging van start.

De Greenshop biedt inmiddels vijf jonge dove studenten een leerplek. Nthandose, Collins, Sisiya en Levi zijn door een ziekte doof geworden, Ayiti is doof geboren. Zij werken en leren in de Greenshop onder begeleiding van Bobby, zijn twee assistenten Richard en Gift en de twee Nederlanders aan hun toekomst. Alle vijf weten ze wat ze in de periode bij de Greenshop willen leren, zodat ze in de toekomst zichzelf en hun familie kunnen supporten. Hoewel ze nog maar net zijn begonnen en nog een heel leertraject voor zich hebben, weten ze dat ze in de toekomst bijvoorbeeld zouden kunnen gaan werken als serveerster of als kok in een restaurant, of misschien zelfs hun eigen winkeltje zouden kunnen beginnen. Na een periode van maximaal 3 jaar zullen zij hun studietijd afronden en zullen nieuwe studenten bij de Greenshop een kans krijgen. De droom van Bobby gaat daarbij verder dan alleen het helpen van dove mensen, hij zou het fantastisch vinden om ook lichamelijk gehandicapte jongeren een kans te bieden zich te scholen met als doel een selfsupporting toekomst.

De Greenshop wordt binnen afzienbare tijd uitgebreid met een Greencafé, waar naast koffie, thee en verse fruitdranken ook maaltijdsalades kunnen worden gemaakt. Achter in het gebouw is een klaslokaal ingericht, waar ze leren over commercial agriculture business: verbouwen, kopen en verkopen van gezonde groenten, fruit en kruiden. En ook home economics: cooking, serving etc. Maar ook is er gelegenheid om nog beter Engels en sign language te leren.

En dat betekent dat de Greenshop niet alleen voor de studenten een gouden kans betekent, maar ook voor de mensen van Mzuzu. In de shop is gezonde, organische voeding te verkrijgen, is er zelfgemaakte jam, gedroogde kruiden, honing en beewax. De kruiden worden vers uit de tuin gehaald, maar zijn ook in poedervorm verkrijgbaar. De koffie, cappuccino en thee wordt vers gezet, er zijn zelfgemaakte cakejes en als Greencafé binnenkort opent, ook maaltijdsalades te bestellen. En alles tegen een eerlijke prijs, afgestemd op vraag en aanbod.

Op het moment dat dit artikel verschijnt, wordt er heel hard gewerkt om alles gereed te krijgen voor de officiële opening van de Greenshop en Greencafé: de tegels worden gezet in de keuken, de timmermannen maken tafels, de stoelen worden geverfd, de counter krijgt een kleurtje… u bent zeer welkom!