Geschreven in Kenia, 12 februari 2024
Het was een drukke dag en als ik alles heb ingepakt, laptop, waterfles, telefoon, loop ik met mijn troep naar de bank voor het centrum. Daar zitten we na 17 uur altijd even iedereen uit te zwaaien, mama Fridah en ik. Het waait er heerlijk en zo drogen we weer een beetje op na onze zweterige werkdag.
We ’tellen’ de matatu’s, zoals mama Fridah dat altijd zegt. Maar ik zie wel meer … Van die overvolle fietsen en pikipiki’s bijvoorbeeld.
We zien ook Megy en Alice vertrekken, de twee schoolmeisjes die op het center achter de front desk zitten. Ze lopen naar huis. Heel soms worden ze opgepikt door een matatu en mogen gratis een stukje meerijden. Maar meestal is het lopen, ’s morgens 45 minuten naar KidsCare, ’s avonds 45 minuten naar huis. Ze zijn overigens niet de enigen, ook de mama’s uit de keuken en Jesicah, de matron van het CSA centrum, lopen naar huis.
Mama Fridah en ik, we zijn na 17 uur samen met de guards de enigen op het centrum. We praten over de dag, en lachen om gekke gebeurtenissen. Bij alles wat ik vertel over bijvoorbeeld mijn fieldtrips, weet ze dat ik het op zal schrijven. Maar die hele gewone, dagelijkse dingen hier, die schrijf ik eigenlijk nooit op. Daarom dit tussendoortje, verzameld in de loop van mijn tijd hier… 👩🏽🦳
Kleine klusjes
In het centrum wordt er veel geklust. Ik moet er soms vreselijk om lachen. Vandaag is Khalid met zijn ‘zeis’ het gras aan het ‘maaien’. Wat doet ie dat toch soepel, en wat ziet het er makkelijk uit: één hand op zijn rug, de ander zwaait van hoog naar laag en weer terug. Het lijkt een beetje op skaten 🙃 Ik móét het even proberen … nou, dat valt fors tegen! Ik krijg, hijgend en zwetend, nog geen grassprietje geknakt, hoe erg ik ook mijn best doe. Khalid en de rest of the staff ligt natuurlijk in een deuk. Ik moet toch even denken aan ‘James’, mijn robotmaaier in mijn tuin in mijn NL thuis… 🌿☘️🍃
Als ik naar the office loop, zie ik Omari de klusjesman in de volle zon op de grond zitten: hij verft een grote pot met de planten er gewoon nog in. Stuk karton eronder, met een mesje de oude laag eraf krabben, en dan verven. Hoe moeilijk kan het zijn?
Ook het grote houten beeld van KidsCare krijgt weer een onderhoudsbeurt. Andy, onze eigen kunstenaar in houtbewerking, is speciaal uit Ukunda gekomen om in deze bloedhitte de bijna weggerotte voet van het beeld te herstellen en alles opnieuw in de verf te zetten.
Grote klusjes
Midden op het ‘pleintje’ in het centrum, daar waar ook het beeld van KidsCare staat, staat de boom van Roosmarijn. Het is een ‘Butterfly tree’ die in 2012 door Roos is geplant. In het begin maakte ze elk jaar een foto van ‘haar’ boom, helaas is dat de laatste jaren een beetje in het slop geraakt doordat ze niet meer elk jaar naar Kenia kan komen.
De boom wordt keurig bijgehouden. Terwijl ik in de office zit en even naar buiten zit te staren, zie ik iets oranjes in de boom en het zijn niet de prachtige oranje bloemen. Het blijkt Omari, die de boom aan het snoeien is. Sommige takken komen met donderend geraas naar beneden en daardoor staat er al gauw een clubje mensen te kijken en commentaar te leveren. Ik heb altijd wat moeite met snoeien en bemoei me er ook flink tegenaan: niet teveel, nee, niet daar, ach dat is net zo’n mooie tak, nee niet doen! Jammer, ze luisteren niet 🤔 En ik moet bekennen, ’s avonds bij het eten (we zitten dan met z’n tweetjes op het pleintje), vind ik het toch wel geslaagd. De boom was mooi en is nog steeds mooi!
Koken en bakken
Ik kom regelmatig in de keuken: even iets vragen, halen of brengen. Vaak zie ik de mama’s aan het werk, bezig met de lunch voor alle aanwezigen op het centrum. Grote potten ugali maken (brrrrr), enge vissen schoonmaken, kip in stukken hakken of een stuk koe in kleine porties snijden. Mede hierdoor ben ik toch graag wat meer vegetarisch en mama Fridah weet dat gelukkig. En dat niet alleen, ze doet ook trouw met mij mee: weinig vlees of vis, veel groente. Door de weeks zijn er niet zoveel medewerkers, maar op maandag is echt iedereen er en is het een drukte van belang. Deze week hebben de Social Workers een training op het centrum en zie ik dat Umazi en mama Fridah mandazi’s aan het maken zijn: zoete ronde (of vierkante) zachte koeken (soort kussentjes met veel lucht erin). Dit keer worden ze met een gaatje erin gemaakt en ik vind het weer heel inventief hoe die gaatjes gemaakt worden. Ze worden gebakken in olie en het is een enorme lekkernij hier in Kenia. Ik ben er niet zo heel dol op…
Het is gezellig als iedereen er is, zeker tijdens de lunch. Maar op dit moment is lunchen in het ‘restaurant’ aan de achterkant van het centrum bijna niet te doen. We leggen het af onder de iron sheets, en sommigen nemen hun bord mee om onder de grote boom achter het restaurant te eten. Daar waait het nog een klein beetje en is het beter uit te houden.
Weekend
Elk weekend ga ik naar Msambweni, naar Mbuyu beach bungalows. Ik kom er al jaren en de eigenaars (Isabelle en Werner) noemen me inmiddels ‘almost family’ 🥰 Ik werk er voor mijn NL opdrachtgevers en geniet verder van het strand met alle spelende kinderen, het zwembad, het heerlijke windje en het wijntje bij het avondeten. Deze zaterdag moet ik, voordat ik naar Mbuyu ga, echt even boodschappen doen in Ukunda, nog zo’n 20 km (gokje) verder dan Msambweni. Als er een matatu stopt, onderhandel ik over de prijs (altijd Ksh 250 = € 1,46) maar beding meteen dat ik even een foto mag maken… van het dak, waar een mand vol levende kippen is vastgesjord🙈
Het is nooit saai in de matatu, er is altijd wel iets te beleven. Deze keer staan we bijvoorbeeld ongeveer 5 minuutjes stil omdat er koeien🐄aan het oversteken zijn. We zijn niet de enigen, ook vrachtwagens moeten stoppen. En iedereen toetert … dat schijnt te helpen om de koeien harder te laten lopen 😂
Of als je denkt ‘nou is ie wel vol’ (met z’on 15 mensen, 4 kinderen, kippen en een geit), moet de driver toch nog even stoppen om er nog eentje of twee bij te proppen. Dan hangen er bijvoorbeeld twee (jonge) mannen gewoon aan de zijkant … 😱 (zie de onduidelijke foto in de spiegel, rijdend genomen!). Ik ben van achteren naar voren gedirigeerd (geen idee waarom, maar ik voeg me maar gewoon ) en het jochie naast me, op schoot bij zijn vader (denk ik), zweet net zo hard als ik.
Als we Ukunda naderen, moet de matatu wat afremmen: er rijdt een vrachtwagen voor ons met boomstammen er op en … oh ja een paar mannen die ze een beetje vasthouden (denk ik). Ik zie ze in mijn verbeelding al van de vrachtwagen glijden … En als we even stoppen (om nog meer mensen in te laden), zie ik in de rivier een aantal mannen badderen. Soms is dat de enige wasgelegenheid…
Ik doe mijn boodschappen, tuf met een tuktuk heen en weer van Ukunda naar Diani om alles te halen wat ik nodig heb en probeer daarna zo snel mogelijk de stoffige, hete ‘stad’ weer te verlaten.
Rhinoceros beetle
Ik heb er al eerder over geschreven, de Rhinoceros kever, vanuit Azië zich verspreidend over de aardbol, is een ware plaag geworden. Hij zuigt in de top van de coconut tree🌴het sap op en als dat maar lang genoeg doorgaat, sterft de boom. Geen kokosnoten🥥meer, geen bladeren voor de makuti’s (dakbedekking), geen hout voor allerlei doeleinden, geen palm wine. En de oplossing is zo simpel: neem as (van je kookplek, hier wordt nog op hout gekookt) en strooi dat in de top van de boom: dat vinden de kevers vies en ze vertrekken.
Ook op het KidsCare terrein is een ‘climber’ ingehuurd om de palm trees te behandelen. Mama Fridah komt me halen. Ik moet het zien en ook foto’s maken, dan kan ik tenminste niet meer aan haar hoofd zeuren dat ze nu echt iets moet doen! En ik krijg daarna ook nog een heerlijke verse kokosnoot om mijn dorst te lessen!
Inmiddels heb ik de Social Workers van KidsCare, die tenslotte in de regio bij de huishoudens thuis komen, een korte voorlichtingstraining gegeven. Ze waren enthousiast, want ze hebben het al overal gezien. Ze hebben beloofd het in hun adviezen bij huisbezoeken mee te nemen.
Onderweg naar Ukunda zie ik verschillende plekken waar het al te laat is. Het zijn tooth picks (tandestokers) zoals we ze hier noemen, palmbomen zonder bladeren, de stam zal tzt vanzelf omvallen. Het ziet er triest uit. Als ik wat foto’s maak uit het raam van de matatu, vraagt een medereiziger waarom ik dat doe. En dan vertel ik hem het verhaal over de Rhinoceros Beetle … ‘Spread the news and save the coconut palm trees!’
Flora en fauna
De fauna in Kenia is prachtig. Naast lastige, enge of irritante dieren (ik zag voor het eerst een enorme spin – op de foto een dood exemplaar) kan ik, zeker op Mbuyu, enorm genieten van de hadada’s (Afrikaanse ibissen) die nog steeds rond wandelen (de kleintjes zijn inmiddels groot!). De blue ball monkeys lijken elke week wel nieuwe kleintjes te hebben en vlooien en sudderen wat in de boom bij het zwembad (waar ik onder zit). Ook een zwerm ‘gewone’ Hornbills (neushoornvogels) komt regelmatig voorbij, en landt even hoog in de boom (zoekplaatje dus).
Overigens: het kikkertje in de wasbak van de badruimte op KidsCare kruipt inmiddels op mijn hand en doucht zich onder een druppelende kraan. Daarna laat ik hem weer het gat zien en kruipt hij er weer in. Foto’s maken lukt dus niet 🙃
Over de flora heb ik al zo vaak geschreven, het is onvoorstelbaar kleurig en fleurig. Vooral nu het zo veel geregend heeft in Kenia, is alles erg groen en bloeit er van alles overvloedig. De witte bloemen van de Frangipani, die met tientallen tegelijk op de grond vallen, de Ixora (pauwenkers) bloeit met oranje en dieprode bloemen en ook de Hibiscus is op het terrein van Mbuyu in vele kleuren aanwezig net zoals de Bougainville. En natuurlijk de Butterfly tree met zijn felrode/oranje bloemen bloeit op dit moment overvloedig. En zo kan ik wel doorgaan …
Zwemmen
Op Mbuyu zwem ik veel en graag. Ik zit meestal al vroeg bij het zwembad, schrijf mijn belevenissen op en neem af en toe een verfrissende duik. Nou ja, verfrissend … het water is zo’n 34 graden 😉
Als ik trek krijg ga ik ontbijten. Meestal ben ik niet alleen, ik heb altijd wel wat ‘vriendjes’ om me heen.
Op een rustige zondag komt Fils, de zoon van mijn vriendin Fatou en kok op Mbuyu, samen met zijn vrouw Esther hun bijna 2 maanden oude zoontje laten zien. Djalil … wat een plaatje is het. Nadia, het nichtje van Fils, en haar broertje Manu, zijn meegekomen en zoals altijd duiken we met elkaar het water in. Manu kan nog niet zwemmen, maar hij houdt zich goed aan mij vast. Soms mag ik even ‘los’, zet hem even op de kant en duik ik samen met Nadia mijn armbandje van de bodem: wie hem het eerste heeft 😉 Esther, die nog nooit verder het water in is geweest dan tot haar knieën, wil ineens ook méér. We gaan rustig en voorzichtig aan de slag en na een uurtje of wat gaat ze ook gewoon met haar gezicht onder water. Wat een heldin! (Geen foto’s, sorry.)
En tot slot van het weekend … een voetmassage (moet ik altijd even aan Merel, mijn kapster denken die dat ook zo heerlijk vindt) of een volledige bodymassage van Rachel. Ik kan er weer tegen de komende week!
Hiep hiep hoera
Weekenden gaan natuurlijk veel te snel voorbij. Ik heb het druk gehad met allerlei dingen regelen, want mama Fridah is jarig en we vieren dat natuurlijk groots. Faith (dochter van mama Fridah) heeft een heerlijke taart gebakken en ook George, de directeur, heeft voor een mooie (oh zo geliefde mierzoete) taart gezorgd. Vlak voor het einde van de dag lok ik mama Fridah mee en daar staat iedereen: er wordt gezongen en gedanst, en mama Fridah … die is zo verrast dat ze moet huilen. Happy birthday dear mama, happy birthday to you!
Met een feestelijk groet,
Grada/Nadzua
Liesbeth zegt
Leuk, een ander soort verslag. Zo krijg je een goede indruk van de collegiale sfeer en het centrum van KidsCare. Werk ze, Grada, en rust ook lekker uit.
Anneke zegt
Wat een andere wereld Grada… zo bijzonder. Leuk om zo mee te lezen
Gerard zegt
zijn de kleine dingen die het doen….. wordt je blij van. lieve groet
Henny zegt
Opnieuw mooi om te lezen. Alsof ik een ‘meereis’, zo beeldend verteld.
Thea zegt
Hey Grada 🙂, ben er even lekker voor gaan zitten om weer zo’n prachtig verhaal van je te lezen. Geniet er steeds van, of het nu serieuze, grappige of gewone gebeurtenissen zijn. Dankjewel enne…als je weer eens in Nederland bent…..
Liefs, Thea